پایان نامه

فهرست مطالب

پایان‌نامه‌نویسی

از دو بخش پایان و نامه تشکیل شده است. یعنی نتیجه سال‌های تحصیلات تکمیلی شما، با پایان‌نامه مشخص می‌شود. از دور، کاری سخت به نظر می‌رسد؛ اما اگر وارد آن شوید می‌بیند چه‌بسا سخت‌تر از آن چیزی بود که فکرش را می‌کردید. اما اگر شروعش کنید و درست مسیرش را ادامه دهید، نتیجه بسیار ارزشمند نصیب شما می‌شود. آیا قصد شروع این چالش جذاب و نفس‌گیر را دارید؟ اگر پاسختان بله است، با ما همراه باشید.

مراحل نوشتن پایان‌نامه

انتخاب موضوع

شاید از نظر خیلی از دانشجویان، این مرحله دشوارترین و مهم‌ترین مرحله تهیه و تدوین یک پایان‌نامه باشد. ما با ارائه توضیحات مناسب، از حجم دشواری این مرحله خواهیم کاست.

  • یک: در پیداکردن موضوع خلاقانه باشید و حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشید. حرف‌های کلیشه‌ای را پیش از شما در تاریخ گفته‌اند.
  • دو: در این بخش، خودتان را مورد ارزیابی قرار دهید و با سؤالاتی که از خود می‌پرسید، این مسیر را برای خود هموارتر کنید. این سؤالات عبارت‌اند از:
    ۱. آیا به موضوع انتخابیِ خود، علاقه دارید؟
    ۲. دانش شما درباره موضوع در چه سطحی است؟
    ۳. پیرو موضوع انتخابی، چه موضوعات دیگری را می‌توانید دنبال کنید؟
    ۴. از چه منابع و اشخاصی در راستای تکمیل اطلاعات خود می‌توانید استفاده کنید؟
    ۵. آیا ذهن شما، گنجایش‌پذیرش موضوع رو دارد؟ به عبارتی دقیق‌تر، آیا توانایی مدیریت موضوع را دارید؟
  • سه: انتخاب اسم مناسب برای پایان‌نامه؛ این بخش، سوگلی و ویترین پایان‌نامه شماست. در انتخاب اسم پایان‌نامه، کارهای زیر می‌تواند به شما کمک کند:
    ۱. مطالعه و بررسی تحقیقات دیگر فارغ‌التحصیلان
    ۲. تعامل با استادان خود
    ۳. سرچ کردن درباره مقالات روز دنیا و دنبال‌کردن اخبار دررابطه‌با رشته تحصیلی خود.
    ۴. احتمال این وجود دارد اسم انتخابی شما، تکراری باشد؛ برای اینکه مطمئن شوید این اسم تکراری نیست، در سامانه ایرانداک استعلام اسم انتخابی خود را بگیرید.
    ۵. دانشجویان ارشد و دکترا شرایط متفاوتی برای انتخاب اسم دارند. چرا که دانشجویان دکترا باید تأیید هیئت‌علمی دانشگاه را داشته باشند؛ اما دانشجویان کارشناسی ارشد می‌توانند هر موضوعی که به آن علاقه دارند را انتخاب می‌کنند. (چه کِیفی می‌کنند دانشجویان کارشناسی ارشد!)
  • چهار: قبل از شروع هدف خود را از نوشتن پایان‌نامه مشخص کنید. آیا صرفاً به چشم یک پروژه کوتاه‌مدت دانشگاهی به آن می‌نگرید یا خیر؟ صرفاً قرار است این پایان‌نامه را برای خوانندگان ارائه دهید یا قصد دارید خودتان هم از آن استفاده کنید؟

ارائه مقاله بِیس

در لغت‌نامه، بِیس را پایه و اساس و ریشه در نظر گرفته‌اند. پس به نظر می‌رسد خانه مقاله‌مان را باید از پای‌بست بسازیم یا به شکلی دقیق‌تر، این مقاله به‌عنوان یک‌پایه و بنای مهم برای پایان‌نامه شما در نظر گرفته می‌شود.
در واقع مقاله بیس، به دلیل برخورداری از یک ساختار جامع و کامل از نظر علمی و پژوهشی می‌تواند محقق خفنی مثل شما را طی مراحل تحقیق راهنمایی کند و برای پژوهشگر راهنمای درجه‌یکی تلقی شود.
باید بدانید مقاله بیس حکم یک مادر را برای پروپوزال شما دارد و قبل از پروپوزال نوشته می‌شود و ازآنجایی‌که در مقاله بیس، پژوهشگر متغیرها را مشاهده می‌کند، می‌تواند به‌راحتی به منابع خیلی خوب و ارزشمندی که محققین قبلی از آن استفاده کرده‌اند، دسترسی پیدا کند.
در ادامه ویژگی‌های یک مقاله بیس اصولی را برای شما عزیزان برخواهیم شمرد:

  1. مقاله شما باید فرم مفهومی داشته باشد.

  2. این مقاله باید دارای فرضیه باشد.

  3. روش تحقیق شما باید در مقاله وجود داشته باشد.

  4. مقاله باید از سایت‌های معتبری گرفته شده باشد.

  5. مقاله نباید تکراری باشد.

نکته مهم: شما می‌توانید در پایان مقاله بیس، یک پرسش‌نامه نیز قرار بدهید و علاوه بر این که مدل تحقیق خودتان را دارید، یک پرسش‌نامه مناسب و استاندارد نیز خواهید داشت. لازم به ذکر است که مقاله‌های بی سی که دارای پرسش‌نامه باشند تعدادشان محدود است.

معرفی scholar

از اسمش نترسید که این نرم‌افزار، یک بچه با مرام است که کار با او، مثل خوردن یک لیوان آب‌خنک و گوارا است. همیشه رفرنس‌دهی و ارجاع‌دادن به منابع برای دانشجویان علاوه بر وقت‌گیر بودن، به مشکل دیگر هم داشته است و آن، بود که به‌خاطر دستی بودن این کار، امکان خطا و به فنا رفتن وجود داشته است.
استفاده از این نرم‌افزار امکان خطا رو به حداقل می‌رساند. چی از این بهتر؟

انتخاب موضوع پایان‌نامه و پروپوزال

موضوع یا سوژه تمام آن چیزی است که ذهن ما آدم‌ها را از در تمام طول شبانه‌روز به خود مشغول می‌کند. از صبح که بیدار می‌شویم تا شب که خواب ما را در چنگ خود می‌کشد، برای فکرکردن درباره تمام مسائل زندگی، احتیاج به یک موضوع داریم. اصولاً انتخاب موضوع پایان‌نامه و پروپوزال برای دانشجوها مشکل به نظر می‌رسد. چون خیلی از ما دوست داریم دقیقه نود، دست‌به‌کار شویم و انتخاب موضوع پایان‌نامه یا پروپوزال را برای ترم آخر می‌گذاریم که این می‌توان به ضررمان تمام شود. پس بهتر است برای پیداکردن موضوع، از همان ترم‌های آغازین دست‌به‌کار شویم تا آخرسر کاسه چه کنم دستمان نگیریم.
در ادامه مواردی را برای شما عزیزان توضیح خواهیم داد که در روند انتخاب موضوع پایان‌نامه و پروپوزال، کار شما را راحت‌تر می‌کند.

علاقه شخصِ شما به موضوع

مطمئن باشید ما یک‌بار فرصت زندگی‌کردن داریم و آرزوی همه ما این است که در مسیر موردعلاقه خود حرکت کنیم؛ نه مسیری که دیگران به‌اجبار برای ما تعیین کرده‌اند. انتخاب موضوعی که موردعلاقه شما نباشد، به‌تدریج شما را در روند نوشتن پایان‌نامه و پروپوزال دلسرد خواهد کرد. انتخاب موضوعی که موردعلاقه شما نباشد، درست مثل این است که شما به را به‌عنوان عروس یا داماد به‌زور پای سفره عقد نشانده باشند. پس گام در مسیری بگذارید که خوددوستش داشته باشید.

تحقیق

دنیای امروز، دنیای دوستی و رفاقت با پرفسور گوگل است. سرچ کردن را دوست داشته باشید تا بتوانید، لیستی بلندبالا از موضوعات موردعلاقه خود برای نوشتن پایان‌نامه فراهم کنید. مطمئن باشید در این راه، گوگل رفاقتش را در حق شما تمام خواهد کرد.

دانش کافی و تسلط داشتن به موضوع

وقتی که به شخصی در زندگی‌تان علاقه پیدا می‌کنید، راه رسیدن به آن شخص را هم پیدا می‌کنید. برای موضوع پایان‌نامه و پروپوزال هم همین موقعیت را در نظر بگیرید. راه استفاده درست از موضوع موردعلاقه‌تان، تنها با کسب دانش کافی و تسلط به آن ممکن است. دانش کافی نسبت به موضوع انتخابی، این مزیت بزرگ را نیز دارد که اگر کسی در برابر موضوع شما، گارد گرفت یا نقدی به آن وارد کرد، شما با تسلط کافی نسبت به آن، بتوانید حریف را ناک‌اوت کنید.

ارزشمندی و کارایی موضوع

گاهی اوقات انتخاب‌های ما در زندگی، تحت‌تأثیر احساسِ بدون منطق است. ممکن است این دسته از انتخاب‌های ما، گرچه ممکن است موردعلاقه‌مان باشد؛ اما برای زندگی ما، ارزشمندی و کارایی خاصی نداشته باشند. با یک انتخاب منطقی و غیرتکراری، ارزشمندی و جذابیت و کارایی آن را به همگان ثابت کنید.

تقویت روحیه پرسشگری

این نکته یادتان باشد که به هر موضوعی که بتوان نقد اصولی و پرسش‌های فراوان، وارد کرد، یعنی آن موضوع غنی است و می‌تواند جذاب باشد. حین پیداکردن موضوع، خودتان را جای خوانندگان و پرسش گرانِ نقاد، بگذارید و اگر برای پرسش‌های خود، جوابی درخور پیدا کردید، درنگ نکنید و موضوعتان را با خیال راحت انتخاب کنید.

تصمیم‌گیری

مراحل یک تا پنج را خواندید؟ پس دیگر درنگ و شک جایز نیست. لبخند بزنید و شروع کنید.

پروپوزال نویسی

از این اسم‌های عجیب‌وغریب، دچار استرس نشوید. بارها اثبات کرده‌ایم، این اسم‌های عجیب‌وغریب، به‌سادگی می‌توانند رمزگشایی شوند. سؤال اول شما قطعاً همین است: اصلاً این پروپوزال چیست؟
پروپوزال یک ایده و یک طرح برای برآوردن نیاز شماست. مثل وقتی که طرح یا پیشنهادی جذاب در ذهن شماست و می‌خواهید آن را به فرد یا گروهی خاصی ارائه بدهید. این طرح یا همان پروپوزالِ خودمان، اغلب به‌صورت یک طرح رسمیِ کتبی ارائه می‌شود.
طبق معمول قبل از شروع کار، باید بدانید چرا می‌خواهید پروپوزال بنویسید؟
جواب این سؤال را هم ما برای شما توضیح خواهیم داد.

هدف پروپوزال نویسی

شما پروپوزال می‌نویسید تا استاد راهنمای سخت‌گیر خود را متقاعد کنید که موضوع تحقیقتان مناسب و قابل‌مدیریت است. درواقع پروپوزال نویسی، چرک‌نویس رسمی یک پایان‌نامه است. هیچ نویسنده مشهوری، بدون چرک‌نویس سراغ پاک‌نویس نرفته است.
باید به این نتیجه برسید که اگر در پروپوزال، نتوانستید استاد راهنما را متقاعد کنید، بدون نگرانی، پروپوزال خود را تغییر دهید یا آن را اصلاح کنید. این بهتر از آن است که پایان‌نامه شما در جلسه دفاع رد شود. پروپوزال نویسی، نقش انجام تمرین برای مسابقه بزرگ‌پایان نامه است.

مراحل نوشتن یک پروپوزال موفق

عنوان موضوع

برای انتخاب موضوع مناسب پروپوزال، علاقه شخصی شما نقش مهمی دارد. علاوه بر این موضوعتان نباید خسته‌کننده باشد. این نکته را هم در نظر داشته باشید که موضوع شما باید برای اجرای عملی و واقع‌بینانه یک ایده، مناسب باشد.

بیان مسئله

در این قسمت، خواننده باید بفهمد که هدف شما از نوشتن این پژوهش چه بوده است. ارتباط درست بین جزئیات را فراموش نکنید. ارتباط نامربوط و گسسته، مثل یک پازل به‌هم‌ریخته، ذهن خواننده را گیج می‌کند.

ابزار تحقیق

مثل روز روشن است که برای نوشتن هر متنی نیاز به یک منبع دارید. شما می‌توانید از ابزارهای خفنی مثل پرسش‌نامه و اسناد موجود در کتابخانه‌های دوست‌داشتنی برای انجام این تحقیق استفاده کنید.

پیشینه تحقیق

در این قسمت باید معرفت و مرام به خرج دهید و حرمت نان‌ونمک تحقیق‌های گذشته را به جا بیاورید. شما باید در این قسمت از تحقیق‌های گذشته یاد کنید و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را برشمارید.

روش و مراحل تحقیق

این مرحله مهم‌ترین بخش پروپوزال است. زیرا تمامی مراحلی را که را برای رسیدن به این قسمت از پروپوزال انجام داده‌اید را باید بیان کنید. حتی باید آینده‌نگری به خرج دهید و کارهایی که قرار است در آینده برای تکمیل پروژه خود انجام دهید را در این قسمت بیان کنید.

نتایج به‌دست‌آمده

در اینجا دفتر پروپوزال نویسی شما، به پایان خود نزدیک می‌شود. پس نفسی عمیق بکشید و در این قسمت به طور مختصر نتایج به‌دست‌آمده خود را شرح دهید. از برآورده‌کردن نیازها و محدودیت‌ها سخن بگویید.
خبر خوب: اگر محتوای پروپوزال شما قوی باشد و نظر علمی غنی به نظر برسد، قطعاً پروپوزال شما می‌تواند درجه یک و خفن محسوب شود و حرفه‌هایی برای گفتن داشته باشد. یادتان باشد کیفیت نگارش پروپوزال شما در بالارفتن کیفیت پروژه شما بسیار مؤثر است.

نکات مهم برای نوشتن یک پروپوزال مناسب :

  •  همان‌طور که گفتیم کیفیت بالای نگارش متن، بسیار مهم است. پس از فونت استاندارد و نداشتن غلط‌های نگارشی، غافل نشوید. 
  • پروپوزال باید مختصر و کوتاه باشد؛ کم‌گوی و گزیده گوی چون دُر! برای مثال حداقل حجم استاندارد برای پروپوزال دوره کارشناسی ارشد ۵۰ صفحه است و برای دوره دکترا ۸۰ صفحه.
  • منابع به‌روز هرگز فراموش نشود. به زبانی دیگر، فقط به منابع فارسی اکتفا نکنید و مرزهای جغرافیایی را در این زمینه بشکنید.
  • پروپوزالتان درجه یک است؟ به‌به! پس دیگر کار برای نوشتن پایان‌نامه درآمده است.

مقدمه پایان‌نامه

مقدمه پایان‌نامه شما، مخصوصاً پاراگراف اول آن، بخش حیاتی پایان‌نامه شماست. در این قسمت قرار است مثل یک تبلیغِ تلویزیونی، به معرفی پایان‌نامه خود بپردازید. در این بخش باید از ظریف‌ترین و دقیق‌ترین کلمات برای معرفی موضوع پایان‌نامه خود استفاده کنید. در این قسمت حسابی صادق باشید و خوانندگان را قانع کنید که چرا این موضوع را انتخاب کردید؛ بگویید هدف شما از انتخاب موضوع چه بوده است. در ادامه، موارد مهم و تأکیدی پایان‌نامه را بیان کنید و نهایتاً منابع و محدوده تحقیق خود را برشمارید.
خبر خوب این است که علاوه بر مقدمه‌ای که در ابتدایی پایان‌نامه، شما می‌توانید در انتها نیز مروری بر مقدمه خود داشته باشید و خبر خوب‌تر این است که می‌توانید در آغاز هر فصل، مقدمه‌ای مختصر و فست‌فودی بیاورید.

روش تحقیق

در این قسمت شما باید خواننده را دررابطه‌با منابعی که از طریق آن‌ها، تحقیق را انجام داده‌اید متقاعد کنید. قانع‌کردن انسان‌ها، خصوصاً انسان‌های دنیای امروز کار نسبتاً دشواری است. پس با ذکر روش‌ها و مثال‌های مناسب به خوانندگان اثبات کنید که مطالب به‌دست‌آمده شما، صحیح هستند.
این قسمت از پایان‌نامه شما، پیشرفت شما در مرحله تحقیقاتی را نشان می‌دهد.
برای نوشتن روش تحقیق می‌توانید از این مراحل مسیر را طی کنید:
یک: اطلاعات را جمع‌آوری کنید و درباره نحوه جمع‌آوری آنها توضیحاتی را ارائه دهید. راجع به چگونه جمع‌آوری‌کردنش
دو: توضیح دهید از چه روشی برای تغییر متغیرها استفاده کرده‌اید؟
درباره روش بررسی اطلاعات صحبت کنید. سه:
نکته مهم: نیازی نیست در این قسمت نام محقق گفته شود، چون تمرکز به روند کار شماست. در این قسمت فروتنی پیشه کنید.

ایده تحقیق
این قسمت ساده است. کافی است موضوعی که نتیجه تحقیق به آن وابسته است را در اینجا مطرح کنید.

ایده تحقیق

این قسمت ساده است. کافی است موضوعی که نتیجه تحقیق به آن وابسته است را در اینجا مطرح کنید.

چکیده و نتایج پایان‌نامه

در این قسمت از پایان‌نامه، موارد و انگیزه‌هایی که شما را به جمع‌آوری پژوهش سوق داده‌اند را بیان کنید و کمی دردِ دل کنید. یعنی به شکل جدی درباره فراز و نشیب و چالش‌هایی که در راه تدوین این پایان‌نامه با آن دست‌وپنجه نرم کرده‌اید را برشمارید. در این قسمت از تفسیر موضوع پرهیز کنید و نتایجی را که از تحقیق به دست آورده‌اید را بیان کنید. راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
یک: می‌توانید از نمودارها و جدول‌ها و تصاویر مناسب استفاده کنید.
دو: تاریخ و بازه زمانی جمع‌آوری اطلاعات رو مشخص کنید.
سه: از فرضیه‌ها و نظریه‌ها و موارد رد شده و پذیرفته شده صحبت کنید.
چهار: کاری کنید که خواننده برایند و تفسیرهای مناسبی را از موضوع دریافت کند.
پنج: نتایج مهم را باید مشخص و واضح بنویسید.
شش: درواقع این قسمت از پایان‌نامه باید به شکلی نوشته شود که اگر کسی بدون خواندن پایان‌نامه شما به قسمت چکیده رجوع کند، اصل مطلب مقاله را بفهمد و در نهایت وسوسه شود کل پایان‌نامه شما را بخواند.
مروری دوباره بر مواردی که باید در قسمت چکیده پایان‌نامه رعایت شود:
۱. هدف تحقیق
۲. آماده‌سازی پیش‌زمینه تحقیق
۳. توصیف موضوعات و روند تحقیق
۴. دستاوردهای تحقیق
۵. نتیجه تحقیق
نکته مهم: یقیناً بهتر است چکیده در پایانِ پایان‌نامه نوشته شود؛ زیرا نتایج به‌دست‌آمده جدید هستند؛ دید مناسبی به نوشته‌های خود دارید و بیشتر به آن مسلط هستید. علاوه بر این، با این کار دیگر نیازی به ارجاع قسمت‌های دیگر پایان‌نامه نیست.

تحلیل داده‌های پایان‌نامه

امان از این فصل جذاب تحلیل. در پایان‌نامه شما یک‌فصل، به تحلیل داده‌ها اختصاص می‌یابد. این همان فصلی است که به بیان نتایج آماری و آزمون فرضیات تحقیق می‌پردازید. مخصوصاً اگر از پرسش‌نامه برای آزمایش متغیرهای خود استفاده کرده باشید.
این فصل، نقطه زوم داوران است. بیش‌ترین حساسیت و نقد داوران پایان‌نامه به این فصل اختصاص می‌یابد. اما شما ما را دارید. غصه چی را می‌خورید؟
باید بدانید هدف اصلی این فصل، پاسخ به پرسش‌ها و فرضیاتی است که در بخش‌های آغازین پایان‌نامه شما ذکر شده است.
بنابراین اطلاعات نتایجی که در این فصل آورده می‌شود، باید کاملاً با اطلاعاتی که در فصل‌های ابتدایی پایان‌نامه شما آمده است، منطبق و هماهنگ باشد.
مژده: در این فصل به تفسیر و تبیین اطلاعات نیازی نیست. صرفاً بررسی و تحلیل
نتایج کفایت می‌کند.
لازم به ذکر است که در این فصل نباید داده‌ها را به‌صورت خام و جزئی ارائه بدهید. کمی با آن‌ها را بشکافید و نتایج را از نظر کمی و کیفی هم تحلیل کنید تا دیگر جای هیچ بحثی باقی نماند.
نکته مهم: شما به‌عنوان یک پژوهشگر برای نوشتن پایان‌نامه نیاز به آشنایی با برنامه‌ها و نرم‌افزارهای مناسبی دارید مانند:
Amos، SPSS، minitab .
البته کار با این نرم‌افزارها نیاز به متخصص دارد که ما برای همین اینجاییم. می‌توانید با متخصصان ما در ارتباط باشید.

توضیحاتی درباره چگونگی نگارش فصل چهارم (تحلیل داده‌ها):

مقدمه

واضح است که هر فصلی نیاز به یک مقدمه دارد؛ این مقدمه باید شامل خلاصه‌هایی از اطلاعاتی باشد که در این فصل برای خواننده آمده است.

توصیف داده‌ها

در فصل سوم پایان‌نامه، محقق به تهیه پرسش‌نامه یا روش‌های مختلفی برای جمع‌آوری داده‌ها اقدام کرده است. حال باید باتوجه‌به ویژگی‌های فردی افرادِ پاسخ‌دهنده به پرسش‌نامه، این بخش از فصل چهارم کامل شود. مثل یک خبرنگار میدانی عمل کنید.
این ویژگی‌های ذکر شده شامل سن، جنسیت، میزان تحصیلات، تجرد یا تأهل و… است که بتوان از چنین اطلاعاتی جداول آماری مناسب استخراج کرد.
در این بخش شما به‌عنوان یک محقق می‌تواند با استفاده از جدول‌ها و نمودارهای مناسب، به تحلیل و معرفی مختصر آنها بپردازید.
در خصوص آزمون فرضیات، معمولاً محقق دو فرضیه صفر و یک را در نظر می‌گیرد. بدین شکل که بعد از تحلیل داده‌ها فرضاً با روش spss و با کمک آزمون ضریب همبستگی پیرسون، کمتر از ۰.۰۵ درصد بود، صفر رد می‌شود. یعنی نتیجه آزمون مثبت است.
اما اگر این عدد از ۰.۰۵ بزرگ‌تر بود؛ یعنی فرضیه رد می‌شود یا نتیجه آزمون منفی است. توجه داشته باشید که در علوم‌انسانی، محقق هیچ‌وقت فرضیه‌ای را اثبات نمی‌کند. بلکه فرضیه‌ها تأیید یا رد می‌شوند. زیرا فرضیه‌ای در یک جامعه تأیید می‌شود ممکن است در جامعه دیگر رد شود؛ بنابراین استفاده از واژه اثبات در اینجا صحیح نیست و فقط به رد یا تأیید پرداخته می‌شود. بحث تحلیل داده‌ها بسیار طولانی و مفصل است و در این مقال نمی‌گنجد. می‌شود آن را به ما بسپارید و از این قسمت رد شوید؟ مرسی!

بررسی اختلاف‌نظرها

این بخش، در پایان‌نامه شما الزامی نیست؛ اما گاهی اوقات شاید بخواهید به اختلاف‌نظرهای احتمالی پاسخ دهید.
بررسی وضعیت متغیرهای مورد بررسی‌مان از این بررسیِ وقت‌گیر متغیرها.
مثالی بزنیم و رد بشویم. مثلاً محقق دررابطه‌با یک موضوع به پژوهش می‌پردازد و رابطه‌های احتمالی متغیرها را بررسی می‌کند؛ بنابراین اقدام به تهیه پرسش‌نامه‌ای جذاب می‌کند تا به هدف اصلی در آن موضوع برسد.
خلاصه کلام، فصل چهارم پایان‌نامه به روی تجزیه‌وتحلیل داده‌ها تمرکز دارد. شما باید بتوانید با روش‌های مختلف تحلیل داده‌ها، نرم‌افزارهای مرتبط با آن و تحلیل نتایج به‌دست‌آمده آشنا باشید تا بتوانید این فصل غولناک را به بهترین شکل از سر بگذرانید.

منابع و ارجاعات

در این قسمت باید به تمام مواردی که در پایان‌نامه خود از منابع دیگر اتخاذ کرده‌اید اشاره کنید. حتی کوچک‌ترین نقل‌قول‌ها را هم از قلم نیندازید. اطلاعات بیشتری در زمینه رفرنس‌نویسی، پرفسور گوگل در اختیار دارد که می‌توانید از او کمک بگیرید.

رفرنس‌دهی با اند نوت

یکی از نرم افزاهای جامع و کاربردی برای رفرنس‌دهی، اند نوت است.
اکثر پژوهشگرانِ خفن، برای یادداشت تحقیقات خود از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند.
این برنامه می‌تواند یکی از بهترین برنامه‌های مدیریت اطلاعات و رفرنس‌دهی در روند نفس‌گیر پژوهش باشد. اما به‌راستی دلیل محبوبیت و گوگولی بودن این نرم‌افزار چیست؟
معتبر بودن و جامع بودن.
دسترسی به یادداشت‌های تحقیقات.
تنظیم رفرنس‌دهی در قالب دلخواه شما.

فرمت‌بندی پایان‌نامه

یکی از موارد مهم بعد از نگارش پایان‌نامه تنظیم فرمت پایان‌نامه رساله شماست. معمولاً دانشگاه‌های مهربان، فایل را به‌عنوان دستورالعمل نگارش پایان‌نامه در اختیار شما قرار می‌دهند. پس باید پایان‌نامه خود را برای اینکه مورد تأیید دانشگاه قرار بگیرد، با فرمت دانشگاه مربوطه تنظیم شود. اعصاب‌خردکن است؛ اما چه می‌شود کرد؟ هر دانشگاهی فرمت مخصوص نگارش خودش را دارد.

این فرمت‌بندی به دو صورت کلی انجام می‌شود:
یک: فرمت‌بندی محتوایی
دو: فرمت‌بندی ساختاری
همه چیز فرمت‌بندی محتوایی بستگی به شما که محقق خفن پایان‌نامه هستید، دارد. یعنی در یک‌کلام، هیچ‌کس بهتر از خود شما نمی‌تواند از پس فرمت‌بندی محتوایی برآید.
فرمت‌بندی ساختاری
این دیگر، کاملاً تخصصی است. این نوع فرمت‌بندی بعد از پایان‌یافتن کار رساله پایان‌نامه شما انجام می‌شود. چون شامل کارهای حاشیه‌بندی صفحات، فاصله‌گذاری کلمات، فصل‌بندی، بخش‌بندی، پایگاه بندی، صفحه‌بندی، تنظیم فونت متن، کنترل هم اندازه و قلمم، تنظیم فونت متن انگلیسی و فارسی پایان‌نامه، فهرست‌نویسی دقیق، ایجاد فهرست خودکار مطالب، اتوماتیک کردن فهرست شکل‌ها، لیست جدول‌ها و نمودارها، ویرایش و تنظیم صفحات ابتدایی فصل‌ها و صفحات پایانی پایان‌نامه، شماره‌گذاری صفحات ویرایش، پانویس، زیرنویس فارسی و لاتین، شماره‌بندی خودکار عناوین، تیترهای اصلی و فرعی فرمول‌ها، روابط ریاضی و زیرنویس تصاویر اشکال به‌طورکلی باید اعمال شود. همه چیز را گفتیم دیگر نه؟ سخت است؟ نگران نباشید و نفس عمیقی بکشید و این کار را به متخصصان ما بسپارید.

ادیت یا ویرایش پروپوزال و پایان‌نامه

 ادیت زدن و ویرایش همان نقشی را دارد که یک آرایشگر ماهر در زندگی شما دارد. ویرایش‌کردن، متن شما را مانند خودِ شما، زیبا می‌کند. علاوه بر زیبا کردن، متن شما را عاری از خطا و اشکال ظاهری می‌کند. پس نقش ویرایش را در متون علمی خود، نادیده نگیرید. مخصوصاً متن پروپوزال که تعیین‌کننده سطح تحصیلی شماست.
مواردی که در ویرایش پروپوزال رعایت کنید، عبارت‌اند از:

۱. اصلاح اشکالات نگارشی تایپی و املایی
۲. دقت به فاصله‌ها و نیم‌فاصله
۳. ادیت و صفحه‌بندی
۴. پاراگراف‌بندی
۵. ویرایش صفحات ابتدایی و انتهایی
۶. ویرایش و مرتب‌کردن متن پروپوزال و پایان‌نامه
۷. تنظیم اندازه صفحات
۸. فهرست‌نویسی
۹. ویرایش پاورقی‌ها
۱۰. صلاح تصاویر جدول‌ها و نمودارها
۱۱. پانویس‌ها فراموش نشود.
۱۲. ویرایش فهرست منابع
۱۳. ویرایش تخصصی پروپوزال و پایان‌نامه

کاهش همانندجویی

برای این کار نیاز به یک مؤسسه یا یک متخصص دارید؛ ولی این به این معنی نیست که ناامید شوید و قهر کنید. این به این معنی است که شما نمی‌توانید این کار را انجام بدهید فقط باید کمی صبوری به خرج دهید؛ (گویند که صبر کن که تو را صبر بَر دهد، آری دهد ولیک به عمر دگر دهد؛ من عمر خویشتن به صبوری گذاشتم، عمری دگر بباید تا صبر، بَر دهد…)
روش‌های پیشنهادی برای کاهش همانندجویی
روش اول:
کلمات هم معنی و مترادف را به‌جای لغات جدید بگذارید. این روش ممکن است برای شما کمی سخت باشد. چرا؟
چون دیکشنری‌ها، ممکن است آن‌قدرها هم دقیق عمل نکنند. (ترجمه هنر است و بس!)
روش دوم:
شما می‌توانید با یک دریبلِ زیدانی، ترتیب قرارگرفتن کلمه‌ها و جمله را تغییر بدهید. تغییردادن ترتیب لغات در جمله بسیار راحت‌تر از پیداکردن مترادف است و صدالبته احتمال خطا در این روش بسیار کمتر است.
البته قواعد و ساختار زبان‌ها ممکن است به‌قدری پیچیده عمل کنند که این روش هم برای شما دردسر ایجاد کند.
روش سوم:
دستور زبان را تغییر دهید! البته نزنید از ریشه همه چیز را منفجر کنید ها! اما با کمی جابه‌جاکردن گرامر، می‌توانید منظور خود را برسانید. یادتان باشد اگر روزی به لندن رفتید و انگلیسی بلد نبودید و دلتان هوس بستنی کرد، می‌توانید به فروشنده بگید: آی می‌خوام وان بستنی! احتمالاً فروشنده متوجه می‌شود که شما چه خواسته‌اید حتی اگر زبان را زده باشید از وسط ترکانده باشید.
فقط حواستان باشد در این روش‌ها، به کاربرد اصلی لغات و جملات، آسیب نزنید که آسیب می‌بینید

پاورپوینت پایان‌نامه

استرس، هیجان، ذوق؛ ترکیبی است که روز جلسه دفاع از پایان‌نامه به سراغ ما می‌آید. جلسه دفاع از پایان‌نامه قطعاً برای همه آنهایی که به‌زودی قرار است آن را تجربه کنند، می‌تواند از مهم‌ترین و خاطره‌انگیزترین روزهای زندگیِ شما باشد. کوچک‌ترین اشتباهی در جلسه دفاع ممکن است، نتیجه چندماهه یا چندساله زحمات شما را بر باد فنا دهد. در این جلسه، باید بهترین تصمیمات را در نحوه ارائه گرفت که یکی از بهترینِ این ارائه، ارائه پایان‌نامه به شکل پاورپوینت است.
پس چه‌بهتر که از همه نظر فکرشو بکنی و بهترین دفاع را ارائه بدیم.
برای بهتر ارائه‌دادن جلسه دفاع بود چند تا کار انجام بدیم که یکی از این کارها ساخت پاورپوینت مناسب دفاع پایان‌نامه است.
در اینجا با ذکر سه نکته، به اهمیت نحوه ارائه با پاورپوینت پی خواهیم برد.
⦁ پاورپوینتت را خودت بساز
غیر از این است که شما خود محقق پایان‌نامه خود هستید؟ پس بهترین فرد برای ساختن پاورپوینت پایان‌نامه شخص شما هستید. هیچ‌کس به‌اندازه شما، بر متن پایان‌نامه تسلط ندارد. پس کمی عضلات بدنتان را کش بیاورید و برخیزید و دست‌به‌کار شوید.
⦁ پاورپوینت، بهترین مکمل ارائه شماست
شما اگر بهترین پایان‌نامه و بهترین موضوع را هم انتخاب کرده باشید ولی نتوانید آن را به‌درستی برای داوران بازگو و تشریح کنید تمام زحمات و هزینه‌هایی که برای آن خون‌دل خورده‌اید به فنا می‌رود. پس نقش پاورپوینت در ارائه پایان‌نامه را دست‌کم نگیرید.
⦁ تم پاورپوینت
قالب پاورپوینت شما بسیار مهم است و باید در ظاهر زیبا و ساده‌ای ارائه شود.
درباره ویژگی قالب پاورپوینت به موارد زیر اشاره کرد:
الف. سعی کنید قالبی را که انتخاب می‌کنید خیلی شلوغ و پرزرق‌وبرق نباشد. فراموش نکنیم که برای اساتید مجرب ارائه می‌دهیم نه مربیان مهربان مهدکودک.
ب. فضای کافی برای نوشتن محتوا و تصاویر مهم داشته باشد: باید مطالب را در پاورپوینت بریزید نه اینکه پاورپوینت را با در مطالب بریزید.
ج. ترجیحاً از تم‌های رنگی استفاده نکنید. دلیلِ قاطعانه‌ای پشتش نیست؛ اما ممکن است چشم اساتید به نوع برخی از رنگ‌ها حساس باشد!

مراحل ساخت پاورپوینت مناسب دفاع پایان‌نامه

یک: پیش از طراحی
شما باید سعی کنید فصل‌های پایان‌نامه را خلاصه کنید. البته تمرکز اصلی خود را روی فصل‌های آخر پایان‌نامه بگذارید تا بتوانید بیشتر درباره نتایج پژوهش صحبت کنید. حتی در این قسمت می‌توانید از پروپوزال خو استفاده کنید.
دو: انتخاب قالب مناسب طراحی
اگر در هنگام میزبانی یک مراسم، بهترین غذاها را درست کنید؛ اما آن‌ها را در ظروف زشت و غیرمتناسب قرار دهید، قطعاً از خوشمزگی غذا نیز کاسته می‌شود. قالب طراحی پاورپوینت هم نقش همان ظرف مناسب غذا را دارد. اول اینکه انتخاب قالب باید به‌گونه‌ای باشد که خیلی وقت صرف آن نکنید و دوم اینکه هر اسلاید نهایتاً در ۲۰ الی ۳۰ دقیقه ارائه شود. فاجعه‌بارترین نوع طراحی این است که اسلایدها را طوری طراحی کنید که هنگام ارائه از روی متن روخوانی کنید! این کار کودکان دبستانی است. از نمودارها و روش‌های مختلف استفاده کنید که مجبور به روخوانیِ صرف نباشید. یادتان باشد که جلسه ارائه نباید یکنواخت و کسل‌کننده باشد و شما همواره باید دنبال کشف و بازگوکردن جملات جذاب باشید.
سه: عنوان موضوع
در اسلاید اول عنوان و موضوع پایان‌نامه را بنویسید. عنوانی که در اسلاید اول می‌نویسیم باید دقیقاً مطابق با همین عنوان در پروپوزال باشد؛ نه کمتر و نه بیشتر.
چهار: بیان مسئله
در اسلاید اول یا دوم بهتر است نموداری را ترسیم کنید که بیانگر دغدغه و سؤال شما درباره تحقیق شماست. بسیاری از دانشجویان یک اشتباه مرگ‌بار انجام می‌دهند و آن این است که مسئله تحقیق را در همه اسلایدها تکرار می‌کنند. از این کارهای کسل‌کننده حسابی دوری کنید.
پنج: اهمیت تحقیق
یک اسلاید را هم به طور کامل به اهمیت تحقیق و پژوهش اختصاص بدهید و به‌صورت کوتاه به سؤالات زیر پاسخ دهید:
۱. پژوهش شما چه تأثیری بر حوزه مطالعه شما می‌گذارد؟
۲. پژوهش شما چه تأثیر کاربردی بر روی کار شما به‌عنوان یک حرفه می‌گذارد؟
۳. سایر مواردی که پژوهش شما را دارای اهمیت جلوه می‌دهد چیست؟
شش: پایه‌های تئوری موضوع
هرچند ممکن است برخی از پایان‌نامه‌ها پایه تئوریک یا فلسفی خاصی نداشته باشند (که در این صورت این اسلاید الزامی نیست) اما در بسیاری از موارد لازم است یک اسلاید را به توضیح نظریه‌های پژوهشی پایان‌نامه، اختصاص دهید.
هفت: قالبی برای مفهوم
این قسمت می‌تواند مهم‌ترین بخش پاورپوینت جلسه دفاع از پایان‌نامه باشد. در این بخش باید در چند اسلاید مهم‌ترین بخشِ پژوهش خود را بیان کنید. این کار بهتر است به کمک نمودارها و جدول‌های مناسب صورت بگیرد. همچنین شما می‌توانید از پاراگراف توضیح استفاده نمایید. از پروژه‌هایی که قبلاً از روش پژوهشی شما استفاده کرده‌اند، حتماً یاد کنید که این کار شانس حمایت از پایان‌نامه شما را بسیار افزایش می‌دهد.
هشت: مرحله بیان روش‌ها
همان‌طور که از نامش پیداست، در این مرحله، باید از روش‌ها و نمونه‌ها و موارد تأثیرگذار در تحقیقات یاد کنید.
نه: یافته‌ها
نتایج به‌دست‌آمده پس از تحقیقات انجام شده در بخش پایانیِ پایان‌نامه می‌آید.
ده: بحث و نتیجه‌گیری
در این بخش به سه تا سؤال پاسخ خواهید داد. الف) در این پژوهش چه نتایجی را به دست آوردید؟ ب) چگونه نتایج پژوهش شما به چارچوب مفهومی پژوهش ارتباط پیدا می‌کند؟ ج) نقاط ضعف و قدرت محدودیت پژوهش شما چه بوده است؟
یازده: پیشنهادها
شما پیشنهاد دهید تا آیندگان بهره بگیرند.
دوازده: رفرنس‌ها و منابع
یادنکردن از منابع پژوهش مساوی با مرگ جلسه دفاع شماست.
سیزده: یکی با کیک و شام و شیرینی قدردانی می‌کند یکی با بیان. درهرصورت فراموشتان نشود.

اصلاحات پایان‌نامه بعد از دفاع

ممکن است شما تصور کنید پس از دفاع نفس‌گیر از پایان‌نامه و گرفتن نمره قبولی از استادهای سخت‌گیرتان، دیگهذ کاری به پایان‌نامه ندارید و نیاز به اصلاح پایان‌نامه نیست. باید بگوییم که سخت در اشتباهید. چون ممکن است استاد راهنما در جلسه دفاع، نظراتش را درباره پایان‌نامه شما بیان کند و در این صورت شما ملزم به ویرایش و اصلاح پایان‌نامه و ارسال نظرات خودتان هستید.
مراحل اصلاح و ویرایش پایان‌نامه به شرح زیر است:
۱. تنظیم فهرست برای تمام فصل‌های پایان‌نامه
۲. تنظیم رفرنس باتوجه‌به فرمت خواسته شده
۳. تنظیم‌کردن پانویس‌ها
۴. تغییردادن سایز فونت‌ها و نوع آن‌ها
۵. صفحه‌بندی (که شامل حاشیه صفحات و شماره صفحه می‌شود).
۶. اصلاح و تنظیم پاراگراف‌ها
۷. تصحیح‌کردن اعداد به‌کاررفته در پایان‌نامه
۸. تصحیح علایم نگارشی
۹. اصلاح‌کردن فاصله بین کلمات
۱۰. رفع خطاهای دستوری پایان‌نامه
و در نهایت ویراستار شما به اصلاح جملات مبهم می‌پردازد و مطالب پایان‌نامه را به شکل ساده و روان درمی‌آورد. جمله‌ها را از نظر کوتاه و بلندی ویرایش می‌کند و پس از پایان اصلاحات انجام شده، شما یک چای یا قهوه خوش‌رنگ برای خود می‌ریزید و نسخ تصحیح شده را با خیالی آسوده به تعداد لازم چاپ می‌کنید و در پایان آن را تحویل گروه آموزشی و یا اداره پایان‌نامه می‌دهید.

برای سفارش پایان‌نامه‌نویسی، می‌توانید با کلیک بر روی دکمه رو به رو، اقدام به سفارش نمایید. از اینکه به خدمات ما اعتماد می‌کنید، صمیمانه قدردانی می‌نماییم و تلاش خواهیم کرد تا همواره بهترین خدمات را به شما ارائه دهیم.

صدای مشتریان ما بشنوید

نظرات مشتریان متیس

سوالات متداول

جواب تستی

جواب تستی

جواب تستی

جواب تستی

جواب تستی